Inspiracje

Teoria muzyki dla początkujących: czym jest harmonia, melodia i rytm?

Gitarzystka robiąca notatki
Gitarzystka robiąca notatki

Wydobywanie melodii z instrumentów, komponowanie piosenek, czy też gra w zespole to tylko niektóre z wielu aspektów związanych z muzyką. Jeśli niedawno rozpocząłeś swoją przygodę z dźwiękami, przyda Ci się także wiedza teoretyczna. 

Częstym problemem początkujących muzyków jest to, że ignorują teoretyczną część muzyki. Niestety nie wystarczy tylko chwycić za gitarę i zacząć grać, aby wydobyć z niej wspaniałe melodie, akordy i rytmikę. Do tego trzeba dokładnie wiedzieć, jak się obchodzić z dźwiękami.

Gitarzysta grający na żywo

Teorię muzyki wykorzystują zarówno profesjonaliści, jak i amatorzy muzyczni

Wykorzystaj teorię muzyki, aby stać się lepszym!

Znajomość teorii muzyki jest niezbędna, aby naprawdę nauczyć się grać na instrumencie. 

W związku z tym przygotowaliśmy artykuł, dzięki któremu lepiej poznasz podstawy teoretyczne i będziesz w stanie lepiej pokierować swoją dalszą nauką. Aczkolwiek zaznaczymy tu, że nikt nie zostanie ekspertem po przeczytaniu tego materiału 🙂 Jest to bardziej wstęp do dalszego zgłębiania tematu, dedykowany początkującym. Warto ogólnie zapoznać się z trzema głównymi filarami każdego utworu muzycznego. Mowa tu o rytmie, harmonii i melodii. 

Rytm — czym jest w muzyce?

Rytm, wywodzący się z greckiego słowa „rytmos”, jest najbardziej podstawowym elementem muzyki. Jest to nic innego jak połączenie dźwięków i ciszy w odstępach czasu — doskonała podstawa do budowy melodii. Zanim ludzie zaczęli grać jakiekolwiek melodie, bębny służyły go czczenia uroczystości czy ogłaszania wojny. Rytm jest składnikiem, który odpowiada za organizację całego utworu — zaznacza on regularne następstwo mocnych i słabych uderzeń w muzycznej frazie. Wskazuje wartość nut w zależności od intensywności i czasu. Do wybijania rytmu użyć można w zasadzie każdego instrumentu, a nawet przedmiotu. Jednak najpopularniejszym instrumentem rytmicznym jest perkusja. Jeśli chciałbyś dowiedzieć się, jak grać na perkusji, sprawdź 7 wskazówek na początek.

Perkusista grający podczas koncertu

Rytm jest bazą muzyki i jej najbardziej podstawową formą

Co tworzy rytm?

Skąd wiesz, czy dana piosenka jest popowa, bluesowa, reggae, rockowa, czy też country itp.? To właśnie rytm o tym decyduje. Perkusja, bas, czy też gitara elektryczna są w zespołach instrumentami rytmicznymi. A dzięki wartościom takim, jak czas wybrzmiewania nut i akordów można zrozumieć rytm piosenki.

Jeśli jesteś fanem lub fanką rocka, wypróbuj swoich sił, ucząc się klasycznych rockowych piosenek na ukulele!

Rytm jest elementem, który odnosi się wyłącznie do tempa, czyli szybkości odtwarzania/grania utworu. Tempo można mierzyć w BPM ( ang. beats per minute, czyli ilość uderzeń na minutę). Szybsze utwory mają wyższe BPM, w przeciwieństwie do wolniejszych utworów, które mają niższe BPM. Aby zmierzyć BPM, musisz wiedzieć, jak korzystać z metronomu.

 Utwór „Rhythm is a dancer” ma prosty i powtarzalny rytm, co jest często domeną światowych hitów 🙂

Poczucie rytmu było także inspiracją dla jednej z piosenek z bajki „Fineasz i Ferb”.

Jeśli chcesz stać się mistrzem poczucia rytmu, potrzebny Ci będzie metronom. Na szczęście w tych czasach wszystko możesz mieć pod ręką, nawet takie skomplikowane urządzenie, które dziś dostępne jest w wersji cyfrowej.

Pobierz łatwy w obsłudze metronom na telefon — Camtronome! Bardzo przyda Ci się w nauce i pomoże regularnie ćwiczyć. Wystarczy, że użyjesz funkcji „Tap Tempo”, wystukując palcem interesujący Cię rytm. Aplikacja pokaże Ci, co to za metrum i zacznie Ci je wybijać w wystukanym przez Ciebie tempie. Ma także wiele zaawansowanych funkcji, w tym możliwość nagrywania video z metronomem! Dostępne są także loopy (czyli świetne podkłady do ćwiczeń dla instrumentalistów) i wiele więcej! 

Obrazek zachęcający do pobrania Camtronome

Kliknij, aby pobrać najlepszy metronom Camtronome

Czym jest harmonia w muzyce?

Zanim przejdziemy do tego tematu, musisz zapamiętać/nauczyć się kilku podstawowych informacji na temat akordów.

Akord — jest to współbrzmienie/połączenie co najmniej trzech dźwięków (nut) granych jednocześnie.

Nuta — najmniejsza cząsteczka dźwięku, utworzona przez pojedynczy rodzaj drgań powietrza. Każda nuta jest powiązana z konkretną częstotliwością takich drgań i czasem trwania. W tym przypadku stosowaną jednostką miary jest herc, który opisuje liczbę drgań sygnału na sekundę. Im więcej drgań, tym dźwięk jest wyższy. 

Trzymając się tematu, wróćmy do harmonii! W swojej etymologii harmonia wywodzi się od greckiego terminu harmonía, co z kolei oznacza „zjednoczenie”, „zgodę”, „kombinację” itp. W mitologii greckiej Harmonía jest także boginią ładu i symetrii.

Kiedy grasz na instrumencie harmonicznym, takim jak na przykład gitara i pianino, harmonizujesz akordy na instrumencie — każdy akord tworzy warstwę nut i dlatego akordy są tak ważną częścią harmonii w muzyce.

W powyższym filmie dostępne są także automatyczne napisy PL 🙂 (nie jesteśmy jego autorami i nie posiadamy do niego praw, jedynie chcemy, aby nasi czytelnicy mogli uczyć się muzyki efektywniej!)

Gitara akustyczna jest doskonałym instrumentem do tworzenia harmonii

Jeśli chodzi o teorię muzyki, harmonia ma miejsce, gdy jednocześnie granych jest kilka nut z danej skali. Aby całość brzmiała ładnie i spójnie, harmonia musi składać się z sekwencji współgrających ze sobą akordów z tej samej tonacji. Artykuł o skalach muzycznych i tonacjach opublikujemy jednak innym razem. 

Gitarzysta i gitarzystka grający koncert w klubie

Harmonia używana jest jako baza, podkład do melodii. Odpowiada za nastrój utworu.

Jaka jest rola harmonii?

Harmonia ma funkcję towarzyszenia melodii, czyli harmonia jest elementem, który nadaje muzyce nastrój. Wesołe utwory są na ogół pisane w tonacji durowej, w której to znajdują się akordy durowe. Z kolei melancholijne pieśni charakteryzują się tym, że wykonuje się je w tonacji molowej. 

Czym jest melodia piosenki?

Pierwotnie słowo melodia pochodzi od greckiego słowa meloidia, które oznacza coś w rodzaju „pieśni”. Jest to połączenie słów mélos („pieśń”) i oidé („wiersz stworzony do śpiewania”). Melodia jest najbardziej zapadającym w pamięć elementem utworu. To dźwięki, które nucisz lub gwiżdżesz, kiedy przypominasz sobie piosenkę. Krótko mówiąc, jest to esencja danego utworu!

Istnieją specyficzne instrumenty, na których gra się wyłącznie różne melodie, zwane także „instrumentami melodycznymi”. Flet, saksofon, harmonijka i ogólnie instrumenty dęte to przykłady instrumentów melodycznych.

Saksofonista grający na ulicy

Saksofon oraz inne „dęciaki” są instrumentami melodycznymi

W rozumieniu teorii muzyki melodia to sekwencja nut poruszających się w danej skali. Na przykład, jeśli utwór jest w tonacji G-dur, melodia będzie wykorzystywać wyłącznie nuty ze skali G-dur. Ponadto nuty budujące melodię mają swój czas trwania, pauzy i rytm.

Więcej wskazówek dla początkujących

Jeśli zależy Ci na nauce gry na jakimś instrumencie, zerknij na pozostałe treści opublikowane na naszym blogu! Z pewnością znajdziesz tu wiele ciekawych wskazówek i inspiracji, które zachęcą Cię do nauki gry.

Powinno Ci się spodobać

Skomentuj

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

More in:Inspiracje