By Teoria muzyki zwykle nie jest ulubionym tematem osób rozpoczynających naukę gry na instrumencie. Na początku to emocje biorą górę, a Ty chciałbyś od razu zacząć grać swoje ulubione utwory. To w pełni zrozumiałe. Jednak zanim zaczniesz grać, warto zapoznać się z pewnymi pojęciami i definicjami. Bardzo ważnym elementem teorii muzyki są akordy, czyli wybrzmiewające na raz kilka dźwięków, dobranych według ustalonych zasad, z których korzystają wszyscy muzycy.
Aby móc grać konkretne utwory i melodie, lub komponować muzykę, która jest przyjemna w odbiorze, musisz być świadom tego, co robisz. W tym artykule zebraliśmy kilka podstawowych pojęć, które pomogą Ci w Twojej codziennej nauce gry. Przygotuj więc swoją gitarę i dowiedz się wszystkiego, co najważniejsze o akordach!
Czym jest akord? Definicja akordu w muzyce
Teoria muzyki definiuje akord jako połączenie co najmniej trzech nut granych jednocześnie.
Istnieje niezliczona ilość możliwych kombinacji takich dźwięków, co daje przeróżne możliwości tworzenia akordów. Dlatego każdy akord można nazwać, bazując na nutach tzw. prymach — czyli pierwszych nutach każdego akordu (np. C, D, E, F, G, A i B).
Jaka jest różnica między akordem a nutą?
Kiedy grasz na pojedynczej strunie gitary (zarówno na pustej strunie, jak i z palcem na dowolnym progu), wydobywasz dźwięk pojedynczej nuty. Nie ma ona żadnego dodatkowego dopełnienia, to znaczy nie jest ani durowa, ani mollowa, jest po prostu pojedynczą nutą.
Przykładowo pierwsza struna w gitarze, najwyższa, odpowiada dźwiękowi E. Jeśli na tej samej strunie naciśniesz palec na trzecim progu, otrzymasz nutę G.
Jeśli jednak mowa o akordach, konieczne jest zagranie co najmniej trzech nut jednocześnie. W zależności od wybranych dźwięków możemy sklasyfikować akord jako „durowy” lub „molowy”. Gdy grasz akord gitarowy, zwykle grają wszystkie, lub prawie wszystkie struny.
Warto znać podstawowe oznaczenia akordów — jeśli akord nazwany jest dużą literą (np. A), oznacza to, że jest to akordu durowy (A-dur). Jeśli natomiast nazwany jest małą literą (np. e), oznacza to, że akord jest molowy (e-moll).
Weźmy na przykład akord A (czyli A-dur). Aby utworzyć ten akord na gitarze, musisz zagrać jednocześnie pięć nut. Naciskasz palcami na trzy struny, a dwie pozostałe grają otwarte. Jest to zatem pięć dźwięków, które brzmią razem, tworząc akord A.
Diagram przedstawiający, jak zagrać akord A-dur i a-moll na gitarze.
Na powyższym diagramie widać, że aby utworzyć akord A dur, należy użyć palca 3 (serdecznego) na drugim progu drugiej struny, następnie dołożyć 2 (środkowy) palec na drugi próg trzeciej struny, a na koniec 1 (wskazujący) palec na drugi próg czwartej struny.
Tym sposobem stworzysz zbiór trzech różnych nut: A, E i C#, które razem tworzą akord A (A-dur). Jeśli zmienisz którąkolwiek z tych nut, otrzymasz inny akord. Jeśli szukasz miejsca, w którym znajdziesz więcej diagramów z akordami, polecamy zapoznać się z wieloma ciekawymi materiałami dostępnymi w internecie i w serwisie YouTube.
Czym są akordy naturalne?
Akordy naturalne to takie, które mają taką samą nazwę, jak ich pryma (C, D, E, F, G, A i B). Każdy z tych akordów składa się z trzech nut, utworzonych z wykorzystaniem następującej reguły: nuty tworzące akord naturalny to 1, 3, i 5 stopień odpowiednich skal. Pomyślmy na przykład o formie akordu C-dur (C) i skali C:
Rozważmy teraz stopnie skali C:
- C: pierwszy stopień
- D: drugi stopień
- E: trzeci stopień
- F: czwarty stopień
- G: piąty stopień
- A: szósty stopień 6 klasa
- B: siódmy stopień
Zgodnie ze wspomnianą zasadą, 1, 3 i 5 stopień skali C (czyli skali durowej w tonacji C) to odpowiednio C, E i G. Tym sposobem stworzyć można akord C, łącząc nuty C, E i G.
Warto wspomnieć, że gdy mówimy o skali, pierwszy stopień nazywany jest również toniką. W przypadku prostych akordów ten sam stopień nazywany jest prymą.
Czym są interwały?
Kiedy tworzysz muzykę, grasz nuty o różnej wysokości. Niezależnie od tego, na jakim instrumencie grasz, i czy grasz nuty jedna po drugiej, czy jednocześnie, grasz nuty wyższe i niższe. Różnicę pomiędzy wyższym i niższym tonem nazywamy interwałem.
Interwał to odległość pomiędzy 2 tonami. Interwały zawsze obejmują 2 tony i jeśli zagrasz 3 nuty, nie będzie to już interwał.
Najłatwiejszym sposobem określenia odległości między 2 nutami jest wspomaganie się klawiaturą pianina lub fortepianu i policzenie klawiszy, które dzielą jeden dźwięk od drugiego. Ta liczba będzie właśnie odpowiednim interwałem. Istnieje 8 ważnych i powszechnie używanych interwałów i są to:
- sekunda,
- tercja,
- kwarta,
- kwinta,
- seksta,
- septyma,
- oktawa.
Gdyby nie było poszczególnych odległości między dźwiękami, nie istniałyby skale, melodie, ani progresje akordów. W pewnym sensie interwały są podstawą samej muzyki. Podstawowymi interwałami są tony i półtony. Ton składa się z dwóch półtonów, natomiast półton to najmniejsza odległość między dźwiękami. Aby utworzyć różne skale i akordy, używamy szeregu kombinacji tonów i półtonów. Na przykład, jeśli zagrasz dźwięk C i przejdziesz do dźwięku C#, będzie to półton. Natomiast jeśli zagrasz dźwięk C i przejdziesz do nuty D, odległość ta będzie całym tonem.
Akordy durowe i akordy molowe
Akord durowy składa się z toniki (pierwszy dźwięk), tercji wielkiej (trzy półtony) i kwinty czystej (siedem półtonów), tworząc triadę durową. Są to nazwy interwałów.
Z kolei akord molowy ma tę samą tonikę i piątą nutę co akord durowy, ale trzecia jest inna. Zatem akord molowy będzie zawsze składał się z toniki, tercji małej i kwinty czystej.
Jak nauczyć się grać akordami na gitarze?
Odpowiedź na to pytanie jest bardzo prosta i sprowadza się do trzech zasadniczych kroków:
- Systematyczna nauka nowych akordów i zasad teorii muzyki;
- Systematyczne ćwiczenie, najlepiej z aplikacją Camtronome, by także ćwiczyć równe rytmicznie progresje akordów;
- Często odwiedzaj bloga Camtronome! Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o teorii muzyki, sprawdź nasz ogólny poradnik: czym jest harmonia, melodia, rytm.
Kliknij, aby pobrać najlepszy metronom Camtronome
Aby zastosować zdobytą wiedzę w praktyce i rozwijać swoje umiejętności, potrzebujesz nauki, ciągłej praktyki i doskonałych narzędzi, dzięki którym będziesz mógł ćwiczyć odpowiednio.
Pierwsze dwa kroki zależą od Ciebie, w trzecim kroku możesz liczyć na Camtronome — aplikację pobierzesz bezpłatnie, a dzięki niej będziesz w stanie szlifować swoje umiejętności gry na dowolnym instrumencie. Granie do metronomu pozwoli Ci ćwiczyć zarówno akordy, jak i skale, melodie, a także granie całych utworów. Nauka teorii to jedno, ale ćwiczenie jej z możliwością nagrywania swojego postępu, to zupełnie inna sprawa. Dzięki Camtronome będziesz w stanie ćwiczyć z klikiem, jednocześnie nagrywając swój postęp w formie pliku video. W apce znajdziesz też podzielone na style i tonacje podkłady do ćwiczeń improwizacji.
